“Orada bir köy var uzakta / O köy bizim köyümüzdür” diyen Ahmet Kutsi Tecer’in memleketi Erzincan’ın ilçesi Kemaliye sırtını Fırat’a yaslıyor
Sarp kayalık yamaçların çevirdiği yemyeşil bir vadi, adı gibi karanlık bir kanyon, Kadı Gölü ve elbette Fırat nehri ile Keban Barajı… Bu doğal zenginliklere eklenen güzelim evleri, o evlere açılan kapılar ve sıcacık insanlarıyla Erzincan’ın Kemaliye İlçesi, yeni yerler görmeye meraklı ziyaretçileri bekliyor. Erzincan’a uzaklığı 160 kilometre olan ilçenin eski adı Eğin’miş. Kurtuluş Savaşı’ndaki katkılarından dolayı “Kemaliye” adını almış. Fırat vadisinin hemen kıyısına kurulmuş Kemaliye… Önceleri Fırat akarmış çağlayarak ancak Keban Barajı’ndan sonra Fırat’a gem vurulmuş. Fırat, ilçenin altında boydan boya incecik bir göl haline gelmiş. Su çok olursa göl dolu oluyor, suyun az geldiği yıllarda baraj ırmak görünümüne bürünüyor.
KAPILARIN SIRRI
İlçenin tam ortasından, “Kadı Gölü” şelalesi akıyor. Orta caminin hemen dibinden çıkan köpürüp akan Kadı Gölü, baraja kadar yemyeşil bahçelerin, Eğin evlerinin arasından geçiyor… Şelalenin üzerinde bir zamanlar değirmenler bulunuyormuş. Bu değirmenler yeniden restore edilerek günümüze taşınıyor. ÇEKÜL Vakfı’nın “7 Bölge 7 Kent” projesi içinde de yer alan Kemaliye, geçen yıl SİT alanı oldu… Mimari açıdan ülkemizin en önemli değerleri arasında sayılan Eğin evlerinde konaklama olanağı da var artık. Bu evlerin kapıları da bir hayli ilginç. Kapı tokmaklarının üst kısmına vurulunca tok bir ses çıkıyor. Bu da ziyaretçinin erkek olduğu anlamına geliyor. Daha zarif olan alt kısım çalınırsa, konuğun kadın olduğu anlaşılıyor. ÇEKÜL Vakfı Başkanı Prof. Metin Sözen, Kemaliye’nin korunması için 20 yıldır çaba gösteriyor.
Kemaliye’nin yetiştirdiği çok önemli şairleri var. “Orada bir köy var uzakta / O köy bizim köyümüzdür” dizelerinin yazarı Ahmet Kutsi Tecer, Apcağa köyünden… Tecer’in dizeleri, köyün girişine yazılıp asılmış. Şair Enver Gökçe de ilçenin Çit köyünden. O da birçok şiirini bu köyde yazmış. Apcağa aynı zamanda İşçi Partisi Genel Başkanı Doğu Perinçek’in de köyü. Fırat’ın Kemaliye’ye doğru inerken oluşturduğu Karanlık Kanyon’a binlerce yıl insan ayağı değmemiş… Geyikler, keklikler, kartallar istedikleri yaşamışlar burada. Hatta burada bir geyip mezarlığı bile var. Öleceğini anlayan geyikler, bu mezarlığa gider ölümü beklermiş. Bu inanılmaz kanyon son yıllarda yapılan çalışmalarla boydan boya tünel haline dönüştü. Şimdi yaban hayatının sesleriyle insan sesi buluşuyor burada. Bu kanyon iyi tanıtılırsa dünyanın her yöresinden ziyaretçi çekebilir. 600 metre yükseklikteki kayalar Fırat’ın tabanından gökyüzüne doğru yükseliyor. Buraya gidenler uçurum kayalıkların altından açılan tünellerden geçiyor, açılan pencerelerden kanyonu izliyor.
İstanbullular spor şenliği düzenliyor
Kemaliye’nin adı son yıllarda ilçede düzenlenen sportif ve kültürel etkinliklerle anılıyor. Bu etkinliklere her yıl daha da çok kişinin katılması ve ilgilenenlerin sayısının artması da yapılan işin doğruluğunu gösteriyor. Düzenli olarak gerçekleştirilen doğa sporları şenliği de bu aktivitelerden biri. Bu şenlik İstanbul’daki Kemaliyeli gençler tarafından hazırlanıyor. Aylarca toplantılar yapıyorlar, program çıkartıp etkinlikleri Kemaliye’de gerçekleştiriyorlar. Bu çalışmanın öncülüğünü Maliye Bakanlığı Müsteşarı Hasan Basri Aktan’ın başkanlığındaki Kemav Vakfı’ndan Dr. Feridun Çelimken yapıyor. Mantar toplama yarışması, cirit oyunları, su ve dağcılık sporları şenlikteki etkinliklerden bazıları. Dağcılık Federasyonu da her yıl eğitim çalışmalarını Kemaliye’de yapıyor. Kemaliye Belediye Başkanı Mustafa Haznedar, “Konuklarımızı ağırlamak için elimizden geleni yapıyoruz. İlçemizin tarihi ve doğal güzelliklerini koruyoruz. Gelin ve bu güzel ilçeyi görün” çağrısında bulunuyor.
Kemaliyeli ler kültür ve sanata olan ilgisiyle de dikkat çekiyor. Çoğu kişi bir müzik aleti çalıyor, evlerin eyvanları (giriş kısımları) keman sesiyle kimi zaman şenleniyor kimi zaman hüzne boğuluyor. İlçede memurlar ve işçilerden kurulu bir fasıl heyeti bile bulunuyor.
Nerede kalınır?
Kemaliye’ye Malatya ya da Sivas yönünden gitmek mümkün. Sivas ve Erzincan yönünden gelenler Türkiye’nin en büyük eseri Divriği Ulu Cami’yi görebilir. Kemaliye’nin ilçe merkezinde üç yıldızlı Bozkurt Oteli ve lokantası var. Orada konaklayabilirsiniz.
Tel: (0446) 751 25 51
Konaklayabileceğiniz bir başka yer de ÇEKÜL’ün öncülüğünde restore edilen Hacı Ömer Yalçınkayalar konuk evi.
Tel: (0446) 751 26 36
Malatya yönünde ise tamamen doğanın içinde bulunan Özden Oteli ve Lokantası yer alıyor.
Tel: (0446) 751 21 50
Yazar: Lütfi ÖZGÜNAYDIN
Kaynak: http://arsiv.sabah.com.tr/2006/03/15/tur101-20060224.html