ERZİNCAN İLİ KEMALİYE İLÇESİ APÇAĞA KÖYÜ HALILARI
Erzincan İli Kemaliye İlçesi Apçağa Köyü Halıları*
Öğr. Gör. Nurten Özkara
ORCID ID: https://orcid.org/0000-0002-4847-7831
Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi, Kemaliye Hacı Ali Akın MeslekYüksekokulu, El Sanatları
Bölümü, Erzincan – TÜRKİYE
Doç. Dr. Naile Rengin Oyman
ORCID ID: https://orcid.org/0000-0002-6379-4755
Süleyman Demirel Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, Geleneksel Türk Sanatları Bölümü, Isparta –
TÜRKİYE
Kaybolmaya yüz tutmuş ulusal kültürümüzü yansıtan el sanatlarımız içinde yer alan el halısı dokumaları günümüzde teknolojinin etkisi ile önemini kaybetmeye başlamıştır. Anadolu’nun birçok yöresinde dokunan halı, köylünün geçim kaynağı olmuş aynı zamanda kendi ihtiyaçlarını karşılamak için dokunmuştur. Dokunan halılar gerek sağlam oluşları gerek teknik, desen ve renklerinin canlılığı ile dikkat çekmektedir.
El halısı dokumacılığının yapıldığı önemli merkezlerden biri de Kemaliye ilçesi ve Apçağa köyüdür. Yörede dokunan halılarda çoğunlukla köşe göbek denilen ¼ desen rapor, bitkisel ve geometrik kompozisyonlar yer almıştır. Yöre halıları çiçekli, döner çiçekli (raporlu), kerpeten modeli, kedibastı ve Hüseyin Efendi gibi yöresel isimlerle adlandırılmaktadır. Apçağa köyünde ahşap germe tezgâhlar kullanılmış olup yörede ip eğirmek için kullanılan alete eğik ya da hıjman ismi verilmiştir. Kullanılan malzeme olarak el eğirmesi yün ip, pamuk ip olan halılar İran düğümü (Sine) ve Gördes düğüm tekniği ile dokunmuştur.
Bu araştırma, kaynak kişi ve halı dokumacılarının verdiği bilgiler doğrultusunda Kemaliye Apçağa köyünde dokunmuş yer yaygısı, sedir örtüsü, duvar halısı, seccade olarak kullanılan dokumaların;
renk, motif, teknik ve kompozisyon özellikleri yönünden tanıtılması amacıyla yapılmış ve literatüre kazandırılması hedeflenmiştir. 2021 yılının Nisan ayında toplanan veriler, köy halkının, kaynak kişi ve
halı dokuyucularının verdiği bilgiler doğrultusunda hazırlanmıştır.
Kaynak kişiler ile yapılan sözlü görüşmelerden alınan bilgiler ve veriler ışığında teknik ve desen özellikleri belirlenmiş, desenlerin bilgisayar ortamında çizimleri yapılmıştır.
Kaynak: https://jasstudies.com/files/jass_makaleler/5d083e1c-bb46-4b7c-aa58-df85295fd3e8.pdf
